人気ブログランキング | 話題のタグを見る

古典ギリシャ語文 統語の記法の試み   



初等文法で語形変化を何とか習得した後の段階における、
古典ギリシャ語文の読解力向上に資する便利な教材やツールが乏しい、という問題意識のもと、
そういったものを開発する準備段階として、試しに文の統語関係を表示する記号を設定し、
periodicで複雑な文の例としてイソクラテスの弁論にそれら記号を付してみたのが本記事である。

結果として非常に煩雑で分かりにくいものとなってしまったが、
一応の記録としてここに残しておく。
今回は注釈的な解説のスタイルでは損なわれがちな一覧性を意図しつつも、
ブログ編集等での便宜を考えて原文の単語に記号をひたすら付ける方法を採用したが、
学習者にとっての見やすさを考慮するならば、やはりもっと図解的なやり方が良いようである。
とはいえ、記号を付ける側としては厳密な文法的理解が要求されたために非常に勉強になったので、
文章をしっかり解釈するためのツールとしては有用なのかもしれない。



===============記号の説明=================



□  連用的修飾
■- ... -■ 形容詞・副詞にかかる場合(観点の対格のときは名詞にかかる場合もこちら)
- ... -  連体的修飾
※ 文あるいは節修飾(否定辞についた場合動作否定(~しない)ではなく命題否定(~するのではない)の意味になる)
¥ 前置詞(にかかる)
〇 定動詞 (変化形につき下記参照)
● 分詞
◎ 不定詞
~ 補語 (主格補語の場合→を省略)
= .... = 同格 (関係代名詞の標示にも使用)
$= 「先行詞」
→ 主格
# 属格 (単独使用でいいのは属格支配目的語等の場合のみ、名詞修飾などの場合は-をつける)
## 絶対的属格(主語にあたるものには→をつける、節にはカッコと□をつける)
^ 与格 (「~にとって」「~によって」などの場合は□, ■をつける)
> 対格 (単独使用でいいのは目的語のときのみ)
>> 絶対的対格(節にはカッコと□をつける)
>→ 不定詞の意味上の主語としての対格
<> 不定詞や分詞や節の目的語的(あるいは非人称文などにおいては主語的)補語の主動詞への接続(e.g. ~することを、~ということを)
! 呼格
①、②、③、④ 主語の省略(数字は人称に対応、④は非人称)
(=) 繋辞copulaの省略(外側に色々付く)
(**)重複語句の省略 (省略対象の語や句は* *で囲む)
($) 先行詞の省略
_ 複数 (基本的に名詞のみにつける)
[] (){}【】 従属節
「」 冠詞句

& and
% or
★ 対比・呼応

〇 能動態 (無標)
 中動態
 受動態
〇" 〇" Deponentia

〇 直説法 (無標)
◇ 接続法
@ 希求法
〇↓↑ 反実仮想(の未完了過去)
▽ 命令法
◆ 動形容詞

〇 現在 (無標)
〇↓ 過去
〇↑ 未来

〇 継続相 (無標なので未来形もここに該当)
〇・ アオリスト相 (直説法アオリストにおいては↓(過去)を省略可能とする)
〇/完了相

※修飾関係は記号の色(核となる動詞や名詞に従って色分けされている)と意味から判断する
※人称・数は主語から確認すること
※冠詞・形容詞の性は-の色で確認、数・格は修飾先の名詞から確認



========記法の実例(Isocrates "Panegyricus" 最初の15段落ほど)==========



πολλάκις ①→〇・ἐθαύμασα τῶν- τὰς- -πανηγύρεις> -●・συναγαγόντων&# καὶ τοὺς- γυμνικοὺς- -ἀγῶνας> -●・καταστησάντων&#,
ὅτι( τὰς- μὲν τῶν- -σωμάτων#- -εὐτυχίας> οὕτω μεγάλων- -δωρεῶν# ③_→〇・ἠξίωσαν, τοῖς- δ᾽ -ὑπὲρ τῶν- -κοινῶν#-¥ ἰδίᾳ^□ -●・πονήσασι=& καὶ τὰς- ἑαυτῶν#- -ψυχὰς> οὕτω□ -●・παρασκευάσασιν=& ★-ὥστε[ καὶ- τοὺς- -ἄλλους> ◎ὠφελεῖν<> ◎δύνασθαι-], =τούτοις$=^ δ᾽ οὐδεμίαν- -τιμὴν> ③_ →〇・ἀπένειμαν):
=ὧν#- εἰκὸς~ ④→〇↓ἦν αὐτοὺς>→ μᾶλλον□ ◎・ποιήσασθαι<> -πρόνοιαν>:

[τῶν- μὲν γὰρ -ἀθλητῶν##→ δὶς τοσαύτην- -ῥώμην> ●・λαβόντων##] οὐδὲν ἂν πλέον~ @"γένοιτο τοῖς- -ἄλλοις^□, [ἑνὸς- δὲ -ἀνδρὸς##→ εὖ□ ●・φρονήσαντος##] ἅπαντες- ἂν @・ἀπολαύσειαν οἱ- -●"βουλόμενοι_→ κοινωνεῖν<> (**)> *τῆς- ἐκείνου#- -διανοίας*#.

οὐ μὴν ¥-ἐπὶ τούτοις^-¥ ●・ἀθυμήσας ①→εἱλόμην ῥᾳθυμεῖν<>, ἀλλ᾽ ἱκανὸν- ●・νομίσας -ἆθλον>~ ◎↑ἔσεσθαί<> μοι^□ τὴν=- -δόξαν> → =τὴν- ¥-ἀπ᾽ αὐτοῦ- -λόγου#-¥ -●"γενησομένην- ①→〇ἥκω ●↑συμβουλεύσων<> ¥-περί &τε τοῦ=- -πολέμου#-¥ =τοῦ¥-πρὸς- τοὺς- -βαρβάρους>-¥ &καὶ τῆς=- -ὁμονοίας#-¥ =τῆς ¥-πρὸς- ἡμᾶς=>-¥ =αὐτούς, οὐκ ἀγνοῶν ὅτι<>[ -πολλοὶ τῶν- -προσποιησαμένων#- εἶναι<> σοφιστῶν#~ ¥-ἐπὶ τοῦτον- τὸν- -λόγον>-¥ 〇・ὥρμησαν], ἀλλ᾽ ἅμα μὲν ἐλπίζων τοσοῦτον□◎↑διοίσειν<> ★-ὥστε[ τοῖς- -ἄλλοις^□ μηδὲν> πώποτε δοκεῖν- /εἰρῆσθαι<> ¥-περὶ αὐτῶν#-¥], ἅμα δὲ ●・προκρίνας τούτους$=>→ -καλλίστους>~ εἶναι<> τῶν- -λόγων#■-, =οἵτινες ¥-περὶ~ μεγίστων#-¥ τυγχάνουσιν ὄντες<> καὶ τούς- τε -●λέγοντας> μάλιστ᾽ ἐπιδεικνύουσι καὶ τοὺς- -●ἀκούοντας> πλεῖστ᾽ ὠφελοῦσιν, =ὧν#- -εἷς~ οὗτός ἐστιν.

ἔπειτ᾽ οὐδ᾽ οἱ- -καιροί πω /παρεληλύθασιν, ὥστ᾽[ ἤδη μάτην~ εἶναι τὸ- -/μεμνῆσθαι>→ ¥-περὶ τούτων#-¥].
τότε γὰρ ④→〇χρὴ παύεσθαι<> ③>→●λέγοντας<>, ὅταν[ %ἢ τὰ- -πράγματα ◇・λάβῃ τέλος> καὶ μηκέτι ④→◇δέῃ βουλεύεσθαι<> ¥-περὶ αὐτῶν#-¥, %ἢ τὸν- -λόγον> ◇・ἴδῃ τις ἔχοντα>~ πέρας>, ὥστε( μηδεμίαν- /λελεῖφθαι τοῖς- -ἄλλοις^□ -ὑπερβολήν>→)].

ἕως□( δ᾽ τὰ μὲν -ὁμοίως ὥσπερ□-[ πρότερον (**)] *③→φέρηται*, τὰ δ᾽ εἰρημέναφαύλως ἔχοντα<> τυγχάνῃ), πῶς οὐ χρὴ σκοπεῖν<> καὶ φιλοσοφεῖν<> τοῦτον- τὸν- -λόγον$=>, =ὃς ἢν[ κατορθωθῇ], &καὶ τοῦ=- -πολέμου# =τοῦ ¥-πρὸς- ἀλλήλους>-¥ &καὶ τῆς=- -ταραχῆς# =τῆς παρούσης- &καὶ τῶν- μεγίστων- -κακῶν# ἡμᾶς> 〇↑ἀπαλλάξει;

¥-πρὸς δὲ τούτοις^-¥, (εἰ μὲν μηδαμῶς -ἄλλως -■οἷόν~ τ᾽ ④→〇↓↑ἦν *δηλοῦν■- τὰς- αὐτὰς- -πράξεις>* ἀλλ᾽ ἢ □[(**)¥-διὰ μιᾶς- -ἰδέας>-¥]), 〇↓↑εἶχεν ἄν τις◎・ὑπολαβεῖν [ὡς περίεργόν~ ἐστι τὸν- αὐτὸν- -τρόπον ἐκείνοις^ λέγοντα>→ πάλιν□ ◎ἐνοχλεῖν τοῖς- -●ἀκούουσιν^]: {ἐπειδὴ δ᾽ οἱ- -λόγοι -■τοιαύτην- ἔχουσι τὴν- -φύσιν>, ὥσθ᾽■-( οἷόν~ τ᾽ εἶναι<> &[¥-περὶ τῶν- -αὐτῶν#-¥ πολλαχῶς ◎"ἐξηγήσασθαι<>], &[καὶ τά- &τε -μεγάλα>= =ταπεινὰ ◎・ποιῆσαι<> &καὶ τοῖς- -μικροῖς^□ μέγεθος> ◎・περιθεῖναι<>], &[καὶ τά- &τε -παλαιὰ> καινῶς ◎・διελθεῖν<> &καὶ ¥-περὶ τῶν- νεωστὶ ●"/γεγενημένων#-¥ ἀρχαίως ◎・εἰπεῖν<>])}, οὐκέτι -■φευκτέον~ ταῦτ᾽$=> (*◎・■-*) ④→〇ἐστὶ ¥-περὶ =ὧν-¥ ἕτεροι πρότερον *〇/εἰρήκασιν*, ἀλλ᾽ -■ἄμεινον> ἐκείνων#■- ◎・εἰπεῖν■- -■πειρατέον~.

αἱ=- μὲν γὰρ -*πράξεις*= =αἱ- προγεγενημέναι- =-■κοιναὶ πᾶσιν- -ἡμῖν^■- κατελείφθησαν, &τὸ- δ᾽ ¥-ἐν καιρῷ^-¥ ταύταις^ -◎"καταχρήσασθαι &καὶ τὰ- --προσήκοντα> ¥-περὶ- ἑκάστης- -(**)#-¥ ◎"ἐνθυμηθῆναι &καὶ τοῖς- -ὀνόμασιν^□ (**)> εὖ διαθέσθαι τῶν- εὖ -●φρονούντων#- -ἴδιόν~ ἐστιν.

①→〇ἡγοῦμαι δ᾽ οὕτως ἂν μεγίστην- -ἐπίδοσιν λαμβάνειν<> &καὶ τὰς- ἄλλας- -τέχνας>→ &καὶ τὴν- ¥-περὶ τοὺς- -λόγους>-¥ -φιλοσοφίαν>→, εἴ( τις @θαυμάζοι καὶ @τιμῴη &μὴ τοὺς- πρώτους- τῶν- -ἔργων# -ἀρχομένους>, ἀλλὰ τοὺς- -■ἄρισθ᾽> ἕκαστον αὐτῶν#■- ●"ἐξεργαζομένους>, &μηδὲ τοὺς-¥-περὶ τούτων#$=-¥ -●ζητοῦντας> λέγειν<> ¥-περὶ =ὧν#-¥ μηδεὶς πρότερον 〇/εἴρηκεν, ἀλλὰ τοὺς- -■οὕτως -ἐπισταμένους> ◎・*εἰπεῖν*<> ὡς■- [οὐδεὶς- ἂν -ἄλλος @δύναιτο (**)<>]).

καίτοι τινὲς ἐπιτιμῶσι τῶν- -*λόγων*#- τοῖς- ¥-ὑπὲρ τοὺς- -ἰδιώτας>-¥ -●ἔχουσι^ καὶ λίαν -●"/ἀπηκριβωμένοις^, καὶ -■τοσοῦτον 〇/διημαρτήκασιν ὥστε■-{ τοὺς- ¥-πρὸςὑπερβολὴν>-¥ -/πεποιημένους- -(**)> ¥-πρὸς τοὺς-= --■ἀγῶνας>-¥ =τοὺς ¥-περὶ■- τῶν- ἰδίων- -συμβολαίων#-¥ ③→〇σκοποῦσιν, ὥσπερ□( [ὁμοίως ④→●δέον>> ἀμφοτέρους>→ ◎*ἔχειν*<>], ἀλλ᾽ οὐ [τοὺς- -(**)>>→ μὲν ἀσφαλῶς□ (*●*)>> τοὺς- -(**)>>→δ᾽ ἐπιδεικτικῶς(*●*)>>], ἢ [σφᾶς>>→ μὲν διορῶντας>> τὰς- -μετριότητας>], [τὸν- δ᾽ ἀκριβῶς -ἐπιστάμενον>>→ λέγειν<> ἁπλῶς οὐκ ἂν δυνάμενον>> ◎・εἰπεῖν<>])}.

οὗτοι μὲν οὖν οὐ 〇/λελήθασιν ὅτι<> [τούτους>$= ③→〇ἐπαινοῦσιν =ὧν#-¥ ¥-ἐγγὺς αὐτοὶ τυγχάνουσιν ὄντες<>]: ἐμοὶ^□ δ᾽ οὐδ*ὲν* ¥-πρὸς τοὺς- -τοιούτους>-¥ ἀλλὰ (**) ¥-πρὸς ἐκείνους==$>-¥ ἐστί, =τοὺς- -οὐδὲν> -●"ἀποδεξομένους τῶν- εἰκῇ -λεγομένων#-, ἀλλὰ -●↑δυσχερανοῦντας καὶ -●↑ζητήσοντας ◎・ἰδεῖν<> τι- -τοιοῦτον>= ¥-ἐν τοῖς- -ἐμοῖς^-¥, =[οἷον> ¥-παρὰ τοῖς- -ἄλλοις^-¥ οὐχ 〇↑εὑρήσουσιν]. ¥-πρὸς =οὓς>-¥ ἔτι■- -■μικρὸν ¥-ὑπὲρ ἐμαυτοῦ#-¥ θρασυνάμενος=, ἤδη ¥-περὶ τοῦ- -πράγματος#-¥ =①→ποιήσομαι τοὺς- -λόγους>.

τοὺς- μὲν γὰρ -ἄλλους>→ ¥-ἐν τοῖς- -προοιμίοις^-¥ ①→〇ὁρῶ &καταπραΰνοντας<> τοὺς- -ἀκροατάς>, &καὶ προφασιζομένους<> ¥-ὑπὲρτῶν- -●μελλόντων#-¥ ῥηθήσεσθαι<>, &καὶ λέγοντας=<> =τοὺς μὲν [ὡς■- -■¥-ἐξ ὑπογυίου#-¥ 〇/γέγονεν αὐτοῖς^□- -παρασκευή→]<>, =τοὺς δ᾽ [ὡς■- -■χαλεπόν~ ἐστιν ἴσους- τοὺς- -λόγους> τῷ- -μεγέθει τῶν- -ἔργων#- ◎・ἐξευρεῖν→]<>.

ἐγὼ δ᾽ ἢν( μὴ &καὶ τοῦ- -πράγματος#■- -■ἀξίως ◇・εἴπω &καὶ τῆς=- -δόξης#■- =τῆς ἐμαυτοῦ#- &καὶ τοῦ=- -χρόνου#■-, &μὴ μόνον =τοῦ ¥-περὶ τὸν- -λόγον>-¥ ἡμῖν^□ διατριφθέντος- &ἀλλὰ καὶ -■σύμπαντος- οὗ■-[ 〇/βεβίωκα]), ①→〇παρακελεύομαι μηδεμίαν- -συγγνώμην> ἔχειν<>, ἀλλὰ καταγελᾶν<> καὶ καταφρονεῖν<>: οὐδὲν- γὰρ -ὅ τι> τῶν- -τοιούτων#- οὐκ -■ἄξιός~ εἰμι πάσχειν■-, εἴπερ[ μηδὲν>□ ●διαφέρων= οὕτω■- -■μεγάλας- =①→〇ποιοῦμαι τὰς- -ὑποσχέσεις>].
¥-περὶ μὲν οὖν τῶν- -ἰδίων#-¥ ταῦτά μοι^□ /προειρήσθω.




by bulbulesahar | 2019-09-17 07:36 |

<< 小池百合子 伝説の迷盤『悪いの... みらい翻訳 その精度と威力はど... >>